Z początkiem października rozpoczął się rok akademicki, a studenci wrócili na zajęcia na uczelniach. Przez pandemię COVID-19 większość z nich będzie jednak wspomagać tradycyjne nauczanie e-learningiem. Platformy i kursy w tej formule są już prawie powszechnie dostępne, ale nie na każdej uczelni. Wiele do życzenia pozostawia np. jakość materiałów dydaktycznych. Jak wskazuje ekspertka z Wyższej Szkoły Bankowej w Opolu, dr Anna Zięty, barierą utrudniającą rozwój e-learningu akademickiego w Polsce jest też brak nakładów finansowych i właściwych rozwiązań prawnych. – Warto zastanowić się nad zmianami w legislacji, żeby uregulować ten proces – podkreśla.
– Praktycznie na każdej uczelni działają różne kursy i platformy e-learningowe, z których studenci mogą korzystać, ale oczywiście w formule blended learningowej, czyli mieszanej. Zazwyczaj e-learning wspomaga proces dydaktyczny i tradycyjne zajęcia – mówi agencji Newseria Biznes dr Anna Zięty, metodyk i wykładowca Wyższej Szkoły Bankowej w Opolu. – E-learning, podobnie jak mikronauczanie, rapid learning czy mobile learning, to przyszłość. Uważam, że po pandemii nie wróci wyłącznie standardowa forma zajęć, do jakiej byliśmy przyzwyczajeni. Technologia bardzo mocno weszła w proces dydaktyczny i będzie się dynamicznie rozwijać.
Wbrew pozorom w Polsce nauczanie zdalne ma długą tradycję, a e-learning jest jego częścią. Jego początki sięgają 2000 roku, a w kolejnych latach szybko się rozwijał na krajowych uczelniach. Pierwsze eksperymenty związane z e-learningiem prowadziły m.in. Polski Uniwersytet Wirtualny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej czy Politechnika Warszawska. Często były to inicjatywy oddolne, szerzone przez pasjonatów technologii, którzy na uczelniach zaczęli eksperymentować z open source’ową platformą Moodle i za jej pomocą prowadzili kształcenie. Z drugiej strony nauczyciele akademiccy wyjeżdżali do USA czy Wielkiej Brytanii i tam zdobywali doświadczenie od kolegów po fachu, którzy wprowadzili już bardziej zaawansowany e-learning. Tego typu praktyki były podejmowane np. przez PUW czy Wyższą Szkołę Bankową.
Jak zauważa ekspertka WSB w Opolu, w Polsce wciąż istnieje jednak kilka barier, które utrudniają rozwój e-learningu akademickiego.
– Przed e-learningiem stoi szereg wyzwań i problemów. Można je pogrupować na kilka obszarów: problemy związane z mentalnością ludzi, jakością treści multimedialnych, technologiczne, związane z oprogramowaniem, aplikacjami i sprzętem, a także problemy natury bardziej psychologicznej, jak np. te związane z motywacją – wymienia.
Wyzwaniem jest np. zaangażowanie samych studentów w formule e-learningowej. Z badań wynika, że jest to znacznie trudniejsze niż w przypadku tradycyjnego nauczania. Problemem są także same materiały, które trzeba w odpowiedni sposób przygotować i udostępnić.
– Wykładowcom często brakuje kompetencji cyfrowych niezbędnych przy projektowaniu zaawansowanych kursów e-learningowych – mówi dr Anna Zięty. – Czasem na uczelniach nie ma takich działów, które zatrudniają metodyka, grafika i programistę zajmujących się projektowaniem kursów. Sporym problemem są też nakłady finansowe – uczelnie nie mają tak dużych środków jak korporacje i nie mogą sobie pozwolić na stworzenie profesjonalnego środowiska e-learningowego.
Co istotne, w Polsce od strony prawnej nie ma możliwości prowadzenia studiów całkowicie w formule e-learningowej. W przepisach funkcjonuje jedynie rozwiązanie blended learningowe, czyli mieszane łączenie zajęć tradycyjnych ze zdalnymi.
– W kolejnych dokumentach i ustawach były określane proporcje zajęć, które mogą być prowadzone w tej formule, czy to 40, 60, czy 80 proc., w zależności od specyfiki uczelni. Nigdy nie mieliśmy w prawie prawdziwego e-learningu, a kolejne ustawy ograniczały się tylko do procentów i ewentualnie punktów ECTS, bo zajęcia zdalne nie mogą w toku nauczania przekraczać 50 proc. punktów ECTS – wskazuje wykładowca Wyższej Szkoły Bankowej w Opolu.
Jak podkreśla, polskie prawodawstwo nigdy nie poruszyło też innych kwestii związanych z e-learningiem, dotyczących np. standardów tworzenia materiałów czy odpowiedzialności za wyniki kształcenia w tej formule. Co więcej, według obecnych przepisów dotyczących kształcenia akademickiego studenci i tak muszą zdawać egzaminy tradycyjnie w siedzibie bądź filii uczelni. To często jest utrudnieniem dla osób, które np. mieszkają za granicą albo borykają się z niepełnosprawnościami.
– Warto byłoby przyjrzeć się tym regulacjom prawnym i zastanowić się nad pewnymi zmianami, aby uregulować proces e-learningowy. Należałoby pomyśleć o szkoleniach kadry akademickiej, zatrudnieniu osób znających się na standardach metodycznych, które pozwalałyby na realizację takich studiów zdalnych. Wreszcie warto popracować nad atrakcyjnymi treściami dydaktycznymi, które zaangażują studentów – dodaje dr Anna Zięty.
Jak zaznacza, uczelnie mogą czerpać przykłady z rynku korporacyjnego, gdzie e-learning jest znacznie lepiej rozwinięty.
– Szkolenia korporacyjne często przypominają pod względem fabuły film bądź gry komputerowe. Mają rozwinięte scenariusze i są one mocno osadzone w technologii, wykorzystują rzeczywistość wirtualną czy chatboty. Tutaj i nakład ludzki, technologiczny czy finansowy znacznie przewyższa możliwości uczelniane, więc warto by było skorzystać z tych dobrych praktyk korporacyjnych i różne rzeczy implementować na uczelniach – postuluje ekspertka.
Źródło: https://biznes.newseria.pl/news/pandemia-moze,p103584361
